Nazwisko na pewno wszyscy kojarzą… A hrabiankę Karolinę? Zapraszamy do krótkiej podróży po jej fascynującym życiu.

Na świat przyszła 11 sierpnia 1898 r. Jej pełne imiona i nazwisko brzmią (uwaga): Karolina Maria Adelajda Franciszka Ksawera Małgorzata Edina hrabianka Lanckorońska herbu Zadora. Urodziła się w Austrii, a jej ojcem był Karol Lanckoroński (być może i o nim kiedyś napiszemy). To właśnie jemu Karolina zawdzięcza patriotyczne wychowanie, studia, pracę, drogę życiową.

Dzieciństwo i młodość spędziła w Wiedniu, gdzie kształciła się aż do uzyskania stopnia doktora na Uniwersytecie Wiedeńskim. Po studiach przeniosła się do Rzymu i tam spędziła kilka kolejnych lat życia. W 1933 r. zmarł jej ojciec i na Karolinę spadło zadanie zarządzania majątkami rodzinnymi w Małopolsce.

W 1935 r. przeniosła się do Lwowa i na miejscowym uniwersytecie habilitowała się i rozpoczęła pracę jako pierwsza w historii tej uczelni kobieta-docent. Okupacja przerwała jej rozwijającą się karierę – Karolina Lanckorońska przystąpiła do konspiracji. Po kilku miesiącach przeszła do niemieckiej strefy okupacyjnej i znalazła zatrudnienie w Radzie Głównej Opiekuńczej. W 1942 r. z ramienia tej instytucji znalazła się znów we Lwowie.

Kilka miesięcy później została aresztowana i po pobycie w kilku więzieniach ostatecznie w 1943 r. znalazła się w obozie w Ravensbruck, z którego wyszła dopiero w kwietniu 1945 r. Po uwolnieniu wyjechała do Włoch i przyłączyła się do II Korpusu gen. Andersa.

Po wojnie wraz z kilkoma działaczami emigracyjnymi założyła w Rzymie Polski Instytut Historyczny. Zajmował się głównie publikacjami dotyczącymi Polski. W 1960 r. powstał Fundusz im. Karola Lanckorońskiego, a w 1967 r. został on przekształcony w Fundację im. Lanckorońskich. Fundacja postawiła sobie za cel wspieranie polskiej nauki i kultury na obczyźnie, przyznawanie stypendiów dla studentów, publikowanie prac poświęconych historii Polski.

W czasach PRL Lanckorońską skazano na zapomnienie w kraju.

Jednym z najważniejszych momentów jej życia był 1994 r. Wtedy to wszystkie zbiory Lanckorońskich (była ich jedyną spadkobierczynią) przekazała krajowi. Kolekcja liczyła gigantyczną ilość przedmiotów – tworzona była przez dwieście lat. Część z nich otrzymały m. in., Wawel, Biblioteka Jagiellońska i Zamek Królewski w Warszawie.

Karolina Lanckorońska zmarła w Rzymie 25 sierpnia 2002 r. (żyła aż 104 lata, urodziła się w XIX wieku, a zmarła w XXI!). Po wojnie nie odwiedziła kraju ani razu. Przez całe życie pozostała niezamężna i bezdzietna. Jak sama mówiła, swoje życie i miłość ofiarowała ojczyźnie. Spoczywa w Rzymie.

***

———-